21 มีนาคม วันป่าไม้โลก

กลุ่มงาน: ทรัพยากรทางบก

“Forests and health.”
21 มีนาคม วันป่าไม้โลก (World Forestry Day) ถูกกำหนดจากที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติสมัยสามัญ เมื่อปี 2555 โดยมุ่งหวังให้ทั่วโลกได้ตระหนักถึงความสำคัญของป่าไม้ทุกประเภทรวมถึงต้นไม้ที่อยู่นอกพื้นที่ป่า
 
ป่าไม้ หมายถึง บริเวณที่มีต้นไม้หลายชนิด ขนาดต่างๆ ขึ้นอยู่อย่างหนาแน่น และกว้างใหญ่พอ ที่จะมีอิทธิพลต่อสิ่งแวดล้อมในบริเวณนั้น เนื่องจากป่าไม้เป็นแหล่งอาหารที่สำคัญ ของทั้งคนและสัตว์ รวมไปถึงความสัมพันธ์ กับสิ่งมีชีวิตทุกชนิด ปัจจุบันนี้ป่าไม้ถูกทำลาย ไปเป็นจำนวนมาก ก่อให้เกิดผลกระทบต่างๆ ทั้งมนุษย์และสัตว์ เช่น ภัยธรรมชาติ และภาวะเรือนกระจก ดังนั้นจึงมีการกำหนดให้วันที่ 21 มีนาคม ของทุกปีเป็น “วันป่าไม้โลก” เพื่อให้ตระหนักถึงความสำคัญของป่าไม้ และอนุรักษ์ป่าไม้ให้ดำรงอยู่สืบไป
 
การจัดการป่าไม้เพื่อการผลิตและการบริโภคที่ยั่งยืน มีมุมมองมากกว่าการแบ่งพื้นที่เป็นป่าอนุรักษ์และป่าเศรษฐกิจ เนื่องจากต้องคำนึงถึงประโยชน์จากป่าทั้งในรูปของการดูดซับคาร์บอน ความหลากหลายทางชีวภาพ นิเวศบริการ และผลผลิตอื่น ส่วนการจัดการป่าเศรษฐกิจซึ่งเดิมเป็นระบบการปลูก ตัดฟัน ตามหลักวนวัฒนวิทยานั้น  ยังมีโอกาสส่งเสริมการผลิตในระบบวนเกษตร ซึ่งเริ่มจากการใช้กล้าไม้คุณภาพดี พันธุ์ไม้ที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ ให้มีการซื้อขายอย่างเป็นธรรมและตรวจสอบได้ รวมถึงการขายเนื้อไม้และคาร์บอนเครดิต ขณะที่การใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืนด้วยเทคโนโลยีและนวัตกรรมในการตัดฟัน แปรรูป สร้างมูลค่า และส่งถึงผู้บริโภคโดยลดการสูญเสียให้น้อยที่สุด
การจัดการป่าไม้อย่างยั่งยืนนอกจากจะช่วยเพิ่มพื้นที่สีเขียว ยังช่วยขับเคลื่อนประเทศสู่สังคมคาร์บอนต่ำ และเพิ่มขีดความสามารถของประเทศในการพัฒนาตามแนวคิดเศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และเศรษฐกิจสีเขียว (Bio-Circular-Green Economy – BCG)  


เรียบเรียงโดย: จีรนุช ศักดิ์คำดวง นักวิจัยอาวุโส สถาบันสิ่งแวดล้อมไทย
แหล่งข้อมูล: UN Department of Social and Economic Affairs, Food and Agriculture Organization of the United Nations, สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ